GANGS OF NEW YORK – TAXI DRIVER

Bugünkü inceleme yazım için 2 tane Martin Scorsese film seçtim.Usta yönetmenin ellerinden çıkan,her şeyiyle birbirinden farklı bu 2 yapıma şöyle bir göz gezdirelim ne dersiniz?

Gangs of New York :

Türkçe adı: New York Çeteleri

Yapım: ABD,İtalya

Gösterime girdiği sene: 2002

Türkiye’de gösterime girdiği sene: 2003

Tür: Suç,Dram,Tarih

Yönetmen: Martin Scorsese

Senaryo: Jay Cocks (hikaye) , Jay Cocks,Steven Zaillian,Kenneth Lonergan (senaryo)

Oyuncular: Leonardo DiCaprio,Daniel Day-Lewis,Cameron Diaz,Liam Neeson

Süre: 167 dk.

IMDB puanı: 7.4/10

IMDB Top 250 sırası: Yok

Metacritic puanı: 72/100

Rotten Tomatoes puanı: 75/100

Beyaz Perde puanı: 3.6/5

Divx Planet puanı: 7.5/10

Benim puanım: 7.7/10

New York’un yeni yeni kurulduğu 1800’lü senelerde geçen bir dönem filmi Gangs of New York.Bölgelere bölünmüş ve çetelerce yönetilen New York’taki güç savaşının kızıştığı zamanlara götürüyor bizi Martin Scorsese.Film bir intikam hikayesi etrafında şekillenirken,dünyanın en büyük şehirlerinden birinin nasıl inşa edildiği,nerelerden bu günlere geldiği konusunda da tatlı bir gezinti yaptırmayı başarıyor.

Hikaye ile başlayalım.New York'un kurulmakta olduğu o yıllarda otoriteyi ele geçirmek isteyen çeteler sürekli birbirleriyle savaşmaktadır.Bu savaşlar belli bir seremoni ve onur düzeni içinde gerçekleşmektedir.Kendilerini yerliler olarak tanımlayan Native Americans ile Dead Rabbits çeteleri birbirlerinin en büyük rakipleridir.İki çete aralarındaki hesabı bitirebilmek için son ve en kanlı çatışmalarında karşı karşıya gelirler.Bu kapışmanın sonunda yerlilerin lideri Butcher Bill (Daniel Day-Lewis),Dead Rabbits lideri “Priest” Vallon’u (Liam Neeson) öldürerek savaşı bitirir.Babası gözleri önünde öldürülen küçük Amsterdam (Leonardo DiCaprio) ise kaçarak New York’u terk eder.Aradan geçen yıllar sonunda büyüyen Amsterdam,İrlanda’dan New York’a geri döner.Amacı New York’taki otoriteyi eline geçirmek ve Bill’i öldürüp babasının intikamını almaktır.

Önceden de söylediğim gibi bir intikam hikayesini izliyoruz aslında.Babasının kanına karşılık kan isteyen Amsterdam’ın yerlilerin arasına sızıp Bill’in güvenini kazanması planın ta kendisi burada.Amsterdam bu oyunu son derece iyi oynarken Bill’in iç dünyasıyla da yüzleşmek zorunda kalıyor.O sert ve acımasız görünüşünün ardında her zaman onurlu ve duygusal bir adam olduğunu öğreniyor izleyici de.Öldürdüğü “Priest” Vallon’un resmini evinin ve kasap dükkanının en önemli köşesinde saklıyor,o derece rakibine saygılı.Amsterdam’ın bir yanında intikam ateşi yanarken diğer yanında Bill’e olan saygısı ve sadakati de beliriyor.Hiçbir zaman bu intikam isteğinden vazgeçmiyor ama Bill’e de ilk günkü gibi safi nefretle bakmıyor.Onur ve saygı bu adamlar için öldürürken bile ilk dikkat ettikleri şeyler oluyor.

Film tipik Scorsese altyapısından biraz farklı bu sefer.Yönetmenin The Aviator’da olduğu gibi tarzının dışına kaydığı bir yapım olmuş.Suç temasını günümüze inşa eden Scorsese’nin bu seferki sahnesi 1800’ler.Bu da bize farklı bir deneyim yaşatıyor.Scorsese kullandığı sahneyi çok güzel allamış,pullamış.O yıllardaki sıkıntılı atmosferi ve karmaşıklığı çok derinden hissediyorsunuz izlerken.Olayların geçtiği o dönem çekici bir hal alıyor.Ancak burada eleştirdiğim olay hikayenin bu gösterişli sahnede biraz geride kalıyor olması.Ben klasik bir öykünün ele alındığını düşünüyorum.Dönem güzel,oyunculuklar güzel,atmosfer güzel ancak bu hikayeden bir şaheser yaratmak zor.Çok fazla bir şey çıkmasını bekleyemezsiniz.Eğer daha sağlam bir hikayenin üzerine oturtulabilseymiş bir başyapıt olabilirmiş,çünkü bunu gerçekleştirmek için her şeye sahip bir yapım.Filmin eksiği için bunu söyleyebilirim.

Oyunculuklara gelirsek bir şey söylemeye gerek yok,muhteşem.Özellikle Daniel Day-Lewis insan üstü bir performansla tüm izleyiciyi kendisine kitliyor.Filmin en güzel yanı o.Kesinlikle En İyi Erkek Oyuncu Oscarı’nı alması gerekiyordu.Akademi de bu konuda hem fikir olacak ki,o zaman vermediği ödülü yine hak ettiği başka bir film olan There Will Be Blood’da verdi.Leonardo DiCaprio da son yıllarda ortaya koyduğu muhteşem oyunculuk performansının sinyallerini bu filmde net olarak vermiş,fark ediliyor.Cameron Diaz ise ilk günlerinden bu yana çok yol kat etmiş olduğunu gözler önüne seriyor.Bir de filmin sonunda çalan U2 şarkısı “The Hands That Built America” şarkısı çok başarılı,söylemeden geçemeyeceğim.

Özetle izlenilmesi gereken bir yapım.New York’a,çetelere,1800’lere ve oyunculuğa doyacaksınız.

Taxi Driver :

Türkçe adı: Taksi Şoförü

Yapım: ABD

Gösterime girdiği sene: 1976

Türkiye’de gösterime girdiği sene: 1977

Tür: Suç,Gerilim

Yönetmen: Martin Scorsese

Senaryo: Paul Schrader

Oyuncular: Robert De Niro,Jodie Foster,Cybill Shephard

Süre: 113 dk.

IMDB puanı: 8.5/10

IMDB Top 250 sırası: 44

Metacritic puanı: 93/100

Rotten Tomatoes puanı: 98/100

Beyaz Perde puanı: 4/5

Divx Planet puanı: 8/10

Benim puanım: 7.7/10

Robert De Niro’nun tek kişilik dev kadro olarak rol aldığı Taxi Driver’la tekrar New York’tayız.Martin Scorsese’nin en iyi eserlerinden biri olarak gösterilen bu filmde kişilik problemleri yaşayan taksi şoförü Travis Bickle’ın hikayesine dalış yapıyoruz.

Bir Vietnam Savaşı gazisi olan Travis Bickle (Robert De Niro), askerden döndükten sonra uyku sorunu yaşamaya başlar.Uyuyamadığı koskoca geceleri boşa geçirmemek için New York’ta taksi şoförlüğü yapmaya karar verir.Taksimetrenin çalıştığı her an şehirde yaşanan başka bir pisliğe tanık olur.Bundan hoşlanır çünkü gözlem yapmaya bayılmaktadır.İnsanlarla kurduğu yakın ilişkileri devamlılık gösterememektedir.Hep kendini adayacağı,parçası olacağı bir şeyler aramaktadır çünkü.Günün birinde sokak fahişesi Iris’le tanıştığında aradığı şeyi bulduğunu anlar.

Filmdeki Travis karakteri sorunlu yapısıyla karşımıza çıkıyor.Kendi yarattığı dünyasında yalnız olmayı seviyor ve her gün yaptığı gözlemlerle hayattaki yerini bulmaya çalışıyor.Bir işe yarama,bir amaca hizmet etme isteği var içinde hep.Yaşadığı dünya üzerinde bir görevi olduğuna inanıyor içten içe.Taksi şoförlüğünü de gözlem yapıp bu görevi keşfedebilmek için seçiyor aslında.Genç fahişe Iris’le tanıştığında bu keşif çalışması son buluyor.Iris’i o hayattan çekip çıkarma,onu kurtarma sorumluluğunu üstleniyor.Aradığı,bir parçası olmak istediği kahramanlık görevine soyunuyor.

Scorsese bu filmde suç temasına diğer filmlerine oranla daha az dokunuyor.Bizi daha çok Travis’in psikolojisine yoğunlaştırıyor.Aslında çok beğenilen bir yapım olmasına rağmen benim Scorsese filmleri arasında en az sevdiğimdir.Yirmi bilemedin yarım saatte anlatılacak olaylar silsilesi uzattıkça uzatılıyor.Temposu diğer filmlerine oranla çok daha düşük.Bu yüzden de sıkılıp uzaklaştığınız anlar olmuyor değil.Robert De Niro oynamasaydı sıradan bir yapım olurdu kanımca.Ben her zaman bu filmden çok daha iyi olduklarını düşündüğüm,temposu yüksek diğer Scorsese filmleri Casino,Goodfellas ve The Departed’ı tercih ederim.Çoğu kişi bana katılmasa da.

Yazının başında dediğim gibi tek kişilik dev bir kadro olmuş Robert De Niro bu filmde.Tamamen onun üstüne şekillenmiş senaryoyu rüzgar gibi sürüklüyor.Üst düzey bir oyunculuk var.Kendine hayran bırakıyor.O meşhur sözü “Are you talking to me?” nin bulunduğu yapım da işte bu.Tek kelimeyle kusursuz.Dediğim gibi bu rolü başkası oynasaydı sıradan bir film izlemiş olurduk.Ayrıca Oscar'lı Jodie Foster'ın çok genç halini bu yapımda görebiliyoruz.

Sonuç olarak her Scorsese filmi gibi yine izlenilmesi gereken bir eser.Arşivde bulunmalı.